Πανελλαδικό Σωματείο Εργατοϋπαλλήλων Επιχείρησης ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΥΠΕΡΑΓΟΡΕΣ ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ

Απώλειες 2023

Άνθρωποι από τον χώρο της πολιτικής, της Τέχνης, της οικονομίας που έφυγαν από κοντά μας φέτος, αφήνοντας έντονο το θετικό ή αρνητικό αποτύπωμά τους στον τομέα στον οποίο δραστηριοποιούνταν.

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

3.1.

7.1

Ράσελ Μπανκς, 82. Ένας από τους πιο σημαντικούς και πιο πολιτικοποιημένους Αμερικανούς λογοτέχνες. Άφησε πίσω του ένα σπουδαίο έργο αποτελούμενο από δεκατέσσερα μυθιστορήματα, έξι συλλογές διηγημάτων, ποίηση και δοκίμια. Γεννημένος το 1940 στο Νιου Χαμσάιρ κι εγκαταλελειμμένος στα δώδεκα από τον μονίμως πιωμένο και βίαιο υδραυλικό που είχε για πατέρα, ο Μπανκς υπήρξε γνήσιο τέκνο της εργατικής τάξης και στη διαδρομή του αντίκρισε πολλές ραγισμένες ζωές. Ενώ όμως εξελίχθηκε σε δημοφιλή συγγραφέα και αξιοσέβαστο καθηγητή δημιουργικής γραφής στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον, δεν ξέχασε την καταγωγή του ούτε στιγμή. Στόχος του ήταν να δίνει φωνή σ’ όσους έχουν αφεθεί στην τύχη τους, παραιτημένοι θέλοντας και μη από το κυνήγι του αμερικανικού ονείρου.

9.1

Τσαρλς Σίµιτς, 84. Σερβοαμερικανός ποιητής. Στα έργα του αποτύπωσε βιώματά του από το Βελιγράδι του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τα αδιέξοδα της σύγχρονης ζωής.

10.1

Τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος Β, 82. Τελευταίος μονάρχης της Ελλάδας. Η ανάμειξή του στη ρευστή πολιτική ζωή της δεκαετίας του ’60 υπήρξε μοιραία.

18.1

Ντέιβιντ Κρόσµπι, 81. Αμερικανός μουσικός και τραγουδιστής, μέλος των Byrds και των «Crosby, Stills, Nash & Young».

22.1

Νίκος Ξανθόπουλος, 88. Έλληνας ηθοποιός και τραγουδιστής, ιδιαίτερα αγαπητός στη δεκαετία του ’60 για τους πρωταγωνιστικούς ρόλους σε κινηματογραφικές ταινίες που τον καθιέρωσαν ως «το παιδί του λαού».

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

14.2

Μάριο ΒΙΤΤΙ, 96. Ελληνοϊταλός ελληνιστής. Κορυφαίος μελετητής της ελληνικής γλώσσας, στενός φίλος του Οδυσσέα Ελύτη, του Μίκη Θεοδωράκη και πολλών άλλων λογοτεχνών και καλλιτεχνών. Σταδιοδρόμησε σε ιταλικά πανεπιστήμια και για μεγάλα διαστήματα δίδαξε ως προσκεκλημένος καθηγητής στα πανεπιστήμια, Θεσσαλονίκης, Παρισιού και Γενεύης. Η καταλυτική συμβολή του στα ελληνικά γράμματα έγινε με την «Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας», γραμμένη αρχικά στα ιταλικά (Τορίνο 1971), η οποία κυκλοφόρησε το 1978 στα ελληνικά και αργότερα -ενημερωμένη και αναθεωρημένη- το 2003, πάλι στα ελληνικά. Σύστησε για πρώτη φορά στο ιταλικό κοινό την ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη, τo 1952 και αργότερα εξέδωσε σε έναν τόμο ποιήματα και πεζά του κείμενα (Opere, Poesia, Prosa, 1982).

17.2

Μωυσής Ελισάφ, 68. Έλληνας γιατρός και πανεπιστημιακός. Το 2019 έγινε ο πρώτος δήμαρχος εβραϊκής καταγωγής στην Ελλάδα. Όταν υπέβαλε υποψηφιότητα, πολλοί έσπευσαν να προβλέψουν ότι «δεν έχει καμία τύχη». Όχι ότι δεν ήταν ένας λαμπρός επιστήμονας, καθηγητής της Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και «καλός άνθρωπος» που βοηθούσε ασθενείς, αλλά, να, ήταν και Εβραίος. «Καλά, θα βγάλετε Εβραίο δήμαρχο;» έλεγαν τότε οι αντίπαλοί του, για να εισπράξουν απαντήσεις των υποστηρικτών του, όπως «καλά, εσύ, όταν ήσουν άρρωστος, σε αυτόν πήγαινες να σε γιατρέψει, τώρα φοβάσαι μη γίνει δήμαρχος;». Διέδιδαν ακόμη ότι ο Ελισάφ είναι άνθρωπος των ξένων πρεσβειών, ότι «θα μας φέρει εδώ το Ισραήλ», ενώ ο αντίπαλός του, στην τελευταία του τηλεοπτική συνέντευξη πριν από το άνοιγμα της κάλπης, εμφανίστηκε με την εικόνα της Παναγίας (!), σε μια κίνηση με προφανείς συμβολισμούς.

22.2

Αχμάντ Κορέι, 85. Υπήρξε ο πρώτος πρόεδρος του παλαιστινιακού Κοινοβουλίου. Ήταν μέλος της Κεντρικής Επιτροπής της «Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO)» και από τους βασικούς διαπραγματευτές στις ειρηνευτικές συνομιλίες του Όσλο που οδήγησαν τον Σεπτέμβριο του 1993, στην υπογραφή συμφωνίας και την ιστορική χειραψία, μεταξύ του ηγέτη των Παλαιστινίων Γιάσερ Αραφάτ και του τότε πρωθυπουργού του Ισραήλ, Γιτζάκ Ράμπιν, στον Λευκό Οίκο.

ΜΑΡΤΙΟΣ

3.3

Κενζαµπούρο Οε, 88. Ιάπωνας μυθιστοριογράφος. Έργα του όπως «Μια προσωπική υπόθεση» και «Η σιωπηλή κραυγή» τού χάρισαν το 1994 το Νομπέλ Λογοτεχνίας.

8.3

Λάκης Παπαστάθης, 79. Έλληνας κινηματογραφιστής και συγγραφέας, βασικός εκπρόσωπος του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου. Το πολύπλευρο έργο του περιλαμβάνει τις ταινίες «Τον καιρό των Ελλήνων», «Θεόφιλος», «Το μόνον της ζωής του ταξείδιον» καθώς και την τηλεοπτική εκπομπή «Παρασκήνιο».

15.3

Μίµης Παπαϊωάννου, 80. Έλληνας διεθνής ποδοσφαιριστής, μέλος της καλύτερης ελληνικής 11άδας όλων των εποχών και με ξεχωριστή θέση στην ιστορία της ΑΕΚ.

ΑΠΡΙΛΙΟΣ

3.4

Ρένα Κουµιώτη, 81. Ελληνίδα τραγουδίστρια του Νέου Κύματος, αγαπητή για τις δωρικές ερμηνείες της στα κομμάτια «Σταμάτησε του ρολογιού τους δείκτες», «Άναψε καινούριο μου φεγγάρι», «Δώσε μου το στόμα σου» κ.ά.

Κωνσταντίνος Στάικος, 80. Έλληνας αρχιτέκτονας. Ανέλαβε την ανάπλαση της ιστορικής βιβλιοθήκης της Μονής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στην Πάτμο και έγραψε την πεντάτομη «Ιστορία της Βιβλιοθήκης στον Δυτικό Πολιτισμό».

20.4

Μισέλ Δηµόπουλος, 74. Έλληνας κριτικός του σινεμά, που έδωσε νέα, διεθνή πνοή στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ως καλλιτεχνικός διευθυντής του.

25.4

Χάρι Μπελαφόντε, 96. Αμερικανός τραγουδιστής και ηθοποιός με ακτιβιστική δράση κατά του ρατσισμού και της φτώχειας. Το άλμπουμ του «Calypso» (1956) ήταν το πρώτο που έσπασε το φράγμα του 1 εκατομμυρίου δίσκων.

ΜΑΪΟΣ

15.5

Γιάννης Βογιατζής, 88. Έλληνας ερμηνευτής του ελαφρού τραγουδιού, με αξιοσημείωτη πορεία στο θέατρο και στον κινηματογράφο, από όπου προέκυψαν και οι επιτυχίες του «Ενας ουρανός με αστέρια», «Σου το ‘πα μια και δυο και τρεις» κ.ά.

24.5

Τίνα Τέρνερ, 83. Αμερικανίδα τραγουδίστρια και ηθοποιός που, έπειτα από μια επιτυχημένη πορεία (και έναν κακοποιητικό γάμο) στις δεκαετίες ’60- ’70, επανήλθε με μια σόλο καριέρα που απέδωσε επιτυχίες όπως «The best» και «We don’t need another hero» και της έδωσε τον τίτλο της «βασίλισσας του ροκ εν ρολ».

31.5

Θεόδωρος Πάγκαλος, 84. Έλληνας πολιτικός και ηγετικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ. Διετέλεσε βουλευτής και υπουργός του ΠΑΣΟΚ επί σειρά ετών, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης επί Γιώργου Παπανδρέου (2009–2012) και αναπληρωτής πρωθυπουργός την ίδια περίοδο. Άφησε το αποτύπωμά του σε αρκετά κεφάλαια της σύγχρονης πολιτικής ιστορίας, συγκεντρώνοντας συχνά με τις αμφιλεγόμενες δηλώσεις του τους προβολείς της δημοσιότητας.

ΙΟΥΝΙΟΣ

2.6

Νόνικα Γαληνέα, 84. Ελληνίδα ηθοποιός και μεταφράστρια. Συνεργάστηκε με τα μεγαλύτερα ονόματα του θεάτρου και ίδρυσε, με τον Αλέκο Αλεξανδράκη, το θέατρο «Ιλίσια». 

5.6

Γιώργος Γεωργίου, 76. Έλληνας αθλητικογράφος και παρουσιαστής, ευρύτερα γνωστός μέσα από την εκπομπή του «Το καφενείο των φιλάθλων».

Γιάννης Μαρκόπουλος, 84. Από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες συνθέτες, που εμπνεύστηκε από την παράδοση και τη συνδύασε με σύγχρονα μουσικά είδη, σε έργα κλασικά έργα όπως «Ιθαγένεια», «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι», «Θητεία», «Θεσσαλικός Κύκλος».

13.6

Κόρµακ Μακάρθι, 89. Αμερικανός συγγραφέας, που αποτύπωσε την αγριότητα της ανθρώπινης φύσης σε έργα όπως «Ματωμένος μεσημβρινός», «Καμιά πατρίδα για τους μελλοθάνατους», «Ο δρόμος», «Ο επιβάτης» κ.ά.

16.6

Ντάνιελ Ελσµπεργκ, 92. Αμερικανός ακτιβιστής και πρώην στρατιωτικός αναλυτής. Το 1971 έδωσε στη δημοσιότητα τα απόρρητα Pentagon Papers («Εγγραφα του Πενταγώνου»), τους 47 τόμους μιας μυστικής κρατικής έρευνας για την πορεία του πολέμου στο Βιετνάμ. Αυτή η πράξη δεν άλλαξε ριζικά μόνο τη δική του ζωή. Έδωσε ώθηση στο αντιπολεμικό κίνημα εκείνης της περιόδου, έθεσε τις βάσεις για τον μετέπειτα τερματισμό των στρατιωτικών επιχειρήσεων στο Βιετνάμ, αλλά και για την πολιτική κατάρρευση της κυβέρνησης του Ρίτσαρντ Νίξον.

ΙΟΥΛΙΟΣ

11.7

Μίλαν Κούντερα, 94. Τσέχος συγγραφέας, από τους σημαντικότερους του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα. Σε έργα του όπως «Το αστείο», «Η άγνοια» και «Η αβάσταχτη ελαφρότητα της ύπαρξης», που απαγορεύτηκαν στην πατρίδα του μέχρι την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος, σατίρισε τον ολοκληρωτισμό και εξερεύνησε την ανθρώπινη ψυχοσύνθεση. Το Νομπέλ Λογοτεχνίας δεν του απονεμήθηκε ποτέ.

24.7

Μαριάννα Βαρδινογιάννη, 80. Ελληνίδα που διακρίθηκε για το φιλανθρωπικό έργο της. Διετέλεσε πρόεδρος του ιδρύματος «Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη» και του Συλλόγου Φίλων Παιδιών με καρκίνο «ΕΛΠΙΔΑ», πρέσβειρα Καλής Θελήσεως της UNESCO, καθώς και ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των παιδιών και της οικογένειας και πρωτοστάτησε κατά της σεξουαλικής κακοποίησης των παιδιών. Μέσα από τον Σύλλογο Φίλων Παιδιών με καρκίνο «ΕΛΠΙΔΑ» ίδρυσε την πρώτη παιδιατρική Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών στην Ελλάδα, χάρη στην οποία περισσότερα από 860 παιδιά από την Ελλάδα και τις γειτονικές χώρες έχουν σωθεί μέχρι σήμερα, τον Ξενώνα “ΕΛΠΙΔΑ”, το πρώτο Ογκολογικό Παιδιατρικό Νοσοκομείο και την πρώτη Τράπεζα Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών στην Ελλάδα, και ανέλαβε μια σειρά από πρωτοβουλίες με στόχο να βοηθήσει τα άρρωστα παιδιά και τις οικογένειές τους. Παράλληλα, στήριξε πολλά εκπαιδευτικά ιδρύματα στην Ελλάδα, την Ευρώπη και τις Η.Π.Α. ενώ υπήρξε ιδρύτρια και χορηγός του Κέντρου Ελληνιστικών Σπουδών στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας.

26.7

Σινέντ Ο’ Κόνορ, 56. Ιρλανδή τραγουδίστρια, μουσικός και ακτιβίστρια, διεθνώς γνωστή για επιτυχίες όπως «Nothing compares 2 U» και για τη διαμαρτυρία της για τις κακοποιήσεις παιδιών από ιερείς της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

7.8

Ουίλιαμ Φρίντκιν, 87. Αμερικανός σκηνοθέτης, βραβευμένος με Όσκαρ, ο δημιουργός του «Εξορκιστή» και του «Ανθρώπου από τη Γαλλία».

11.8

Λιζέτα Νικολάου, 74. Ελληνίδα τραγουδίστρια του έντεχνου, λαϊκού και ποντιακού τραγουδιού. Χαρακτηριστική δουλειά της, οι ερμηνείες της στον «Θεσσαλικό κύκλο» του Γιάννη Μαρκόπουλου.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

15.9

Φερνάντο Μποτέρο, 91. Κολομβιανός ζωγράφος και γλύπτης, δημοφιλής για τις υπερμεγέθεις φιγούρες του και για την αισθητική του, γνωστή ως «Boterismo».

22.9

Τζόρτζιο Ναπολιτάνο, 88. Ιταλός κομμουνιστής πολιτικός, που ως πρόεδρος της χώρας του έλαβε «συμβιβαστικές» αποφάσεις, για το κοινό καλό.

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

2.10

Ακριβός Τσολάκης, 93. Έλληνας ερευνητής αεροπορικών δυστυχημάτων, πρώτος διευθυντής της Επιτροπής Διερεύνησης Ατυχημάτων και Ασφάλειας Πτήσεων και αντισμήναρχος ε.α. Από τα χέρια του είχαν περάσει 250 δυστυχήματα και όλες οι μεγάλες ελληνικές αεροπορικές τραγωδίες: Το ουκρανικό Γιάκοβλεφ το 1997, που συνετρίβη στα Πιέρια Όρη, με 70 νεκρούς. Το πρωθυπουργικό Φάλκον, το 1999, που βούτηξε σε κενό αέρος με συνέπεια να χάσουν τη ζωή τους ο τότε αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γιάννος Κρανιδιώτης, ο γιος του και πέντε ακόμη άτομα. Τα τρία ελικόπτερα Augusta Bell του ΕΚΑΒ –Σούνιο 2001, Ανάφη 2002, Ικαρία 2003– με 14 θύματα συνολικά. Το ελικόπτερο Σινούκ που έπεσε το 2004 στη Σιθωνία με 17 νεκρούς μεταξύ των οποίων ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Πέτρος. Το κυπριακό Helios που συνετρίβη στο Γραμματικό το 2005, με 121 νεκρούς ήταν το πιο δύσκολο και περίπλοκο δυστύχημα, που του άφησε τις πιο βαθιές πληγές. «Έκτοτε έχω χάσει τον ύπνο μου, μένω ξύπνιος όλο το βράδυ. Άσβηστη τραυματική εμπειρία…», είχε δηλώσει σε συνέντευξη.

4.10

Γιάννης Ιωαννίδης, 78. Σπουδαίος Έλληνας προπονητής που κατέκτησε συνολικά 12 πρωταθλήματα και 6 κύπελλα με τις ομάδες του Άρη, του Ολυμπιακού και της ΑΕΚ ασκώντας μεγάλη επιρροή στο ελληνικό μπάσκετ. Οδήγησε τις τρεις ομάδες στο Final Four του τότε Κυπέλλου Πρωταθλητριών (σημερινή Ευρωλίγκα) και είχε δύο θητείες στον πάγκο της Εθνικής ομάδας, το 1980-81 και το 2001-04. Μετά το τέλος της προπονητικής διαδρομής του, ο Ιωαννίδης δραστηριοποιήθηκε στην πολιτική και διετέλεσε βουλευτής της Α' Θεσσαλονίκης και υφυπουργός αθλητισμού.

6.10

Μαίρη Χρονοπούλου, 90. Ελληνίδα ηθοποιός, ιδιαίτερα αγαπητή για τις ερμηνείες της στις ταινίες «Μια κυρία στα μπουζούκια», «Γοργόνες και μάγκες», «Ο φόβος», «Τα κόκκινα φανάρια», «Τα παιδιά της Χελιδόνας» κ.ά.

9.10

Γήσης Παπαγεωργίου, 84. Έλληνας γελοιογράφος, εικονογράφος και απόστρατος του Πολεμικού Ναυτικού. Φιλοτέχνησε μεταξύ άλλων τα λευκώματα «Οι ελληνικοί πέτρινοι φάροι» και «Ελληνικές παραδοσιακές φορεσιές». Ο πατέρας του, που χάθηκε πρόωρα, ήταν στρατιωτικός και στην κηδεία του κάποιοι από τους συναδέλφους του έπεισαν τη μητέρα του να τον στείλει στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων με το επιχείρημα ότι σκίτσαρε καλά, συνεπώς θα μπορούσε να γίνει ναυπηγός. Κάπως έτσι ο μικρός βρέθηκε να δίνει εξετάσεις δίχως να έχει ιδέα για το αντικείμενο. Ο ίδιος έλεγε χιουμοριστικά «Μπήκα τελικώς στη Σχολή Δοκίμων, ένας Θεός μόνο ξέρει πώς, και εν τω μεταξύ πέθαναν όλοι εκείνοι οι στρατηγοί ώσπου να μπω, οπότε δεν μπορούσα μετά να βγω! Πήρα απολυτήριο τελευταίος και με το ζόρι! Δεν το πήγαινα το “άθλημα”». Υπηρέτησε σε πολλά καράβια. Το 1980 πήγε στην Υπηρεσία Φάρων και πραγματικά ερωτεύτηκε το αντικείμενο, που ήταν παντελώς απαξιωμένο και ξεχασμένο. Βρήκε ένα αρχείο με φωτογραφίες του 1901 και αξιοποίησε τη δουλειά του αείμνηστου σκαπανέα του φαρικού δικτύου, του Λυκούδη. Όταν έφυγε από το Π.Ν., του έμεινε η συνήθεια να σχεδιάζει φάρους. Μάλιστα ο φάρος της Γαύδου φιλοξενεί σήμερα μια μικρή μόνιμη έκθεση με τη δουλειά του.

13.10

Λουίζ Γκλικ, 80. Αμερικανίδα ποιήτρια, βραβευμένη το 2020 με το Νομπέλ Λογοτεχνίας «για την ιδιαίτερη, μοναδική, ποιητική της φωνή, που με αυστηρή ομορφιά καθιστά την ατομική ύπαρξη οικουμενική».

21.10

Μπόµπι Τσάρλτον, 86. Άγγλος επιθετικός, θρύλος της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και πρωταγωνιστής της κατάκτησης του μοναδικού τίτλου της εθνικής Αγγλίας στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1966. Στη Βρετανία τον αποκαλούν «Σερ Τσάρλτον» για την προσφορά του στο αγγλικό ποδόσφαιρο. Τον Φεβρουάριο του 1958 οι παίκτες και τα στελέχη της ομάδας επιβιβάστηκαν στην πτήση της British Airways για να επιστρέψουν στη Βρετανία από το Βελιγράδι, έπειτα από έναν αγώνα με τον Ερυθρό Αστέρα. Τα ξημερώματα το αεροπλάνο έκανε στάση στο αεροδρόμιο Ριμ του Μονάχου για ανεφοδιασμό. Κατά την απογείωση του συνετρίβη σε ένα φράχτη του αεροδρομίου λόγω της σφοδρής χιονοθύελλας και 23 από τους 43 επιβαίνοντες έχασαν τη ζωή τους. Ανάμεσα στα θύματα ήταν 8 ποδοσφαιριστές, στελέχη και δημοσιογράφοι. Ο Τσάρλτον νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο και μετά από τρεις εβδομάδες επανήλθε στα γήπεδα. Έβαλε στόχο να επαναφέρει την ομάδα στις επιτυχίες για να τιμήσει τους νεκρούς συμπαίκτες του: «Ήταν άνθρωποι με τους οποίους βγαίναμε για να διασκεδάσουμε. Ήταν αυτοί που θα με καλούσαν τα Χριστούγεννα στο σπίτι τους για φαγητό. Ήταν οι φίλοι μου. Αισθάνθηκα πως μου έπαιρναν τη ζωή κομμάτι-κομμάτι». Πέντε χρόνια αργότερα (1963), η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ κέρδισε το κύπελλο Αγγλίας και το 1968 στέφθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης με το Τσάρλτον να αφιερώνει την επιτυχία στα θύματα της τραγωδίας. Μάλιστα, θέλοντας να αποτίσει φόρο τιμής, αρνήθηκε να παρευρεθεί στις φιέστες που διοργανώθηκαν.

23.10

Χρόνης Αηδονίδης, 94. Ερμηνευτής της θρακιώτικης μουσικής παράδοσης, την οποία διέσωσε (με εκατοντάδες ηχογραφήσεις), ανανέωσε (χωρίς να της στερήσει το χρώμα της) και μετέδωσε στις επόμενες γενιές.

27.10

Πέτρος Θέµελης, 87. Έλληνας αρχαιολόγος και πανεπιστημιακός. Χάρη στις άοκνες προσπάθειές του ήρθε στο φως η Αρχαία Μεσσήνη. Πίστευε ότι τα μνημεία δεν πρέπει να αναδεικνύονται ως κενά κελύφη, αλλά να βιώνουν μαζί με τους πολίτες «μια δεύτερη, ει δυνατόν αιώνια ζωή». «Όταν έφτασα στη Μεσσήνη τρόμαξα με τον αχανή χώρο. Σκέφτηκα ότι δεν είναι δυνατό να σκάβω, όπως οι περισσότεροι αρχαιολόγοι του παρελθόντος, έναν μήνα τον χρόνο. Έτσι δεν επρόκειτο να τελειώσουμε ποτέ. Ένα έργο πρέπει να αναπτύσσεται και να γίνεται πρότζεκτ. Η Μεσσήνη είναι ένα από τα μεγαλύτερα έργα στην Ελλάδα, ανασκαφικό και αναστηλωτικό. Αν κοιτάξει κανείς όλα αυτά τα χρόνια πόσα εκατομμύρια ευρώ έχουμε πάρει, θα το καταλάβει. Κάναμε υποδομές, αποστραγγίσαμε τον χώρο, που είναι γεμάτος υπόγεια κανάλια. Από την άλλη, δεν θέλαμε να έχει σκόρπιες πέτρες διαλυμένες από τα μνημεία, όπως κάποιες ρομαντικές εποχές που έφταναν οι ξένοι αρχαιολάτρεις και έβλεπαν άνθη, λουλούδια και ένα κιονόκρανο και τα ζωγράφιζαν. Καταστρέφονται τα αρχαία μέσα σε αυτό το ρομαντικό πνεύμα, το οποίο είναι κατ' ουσίαν ένα τέλμα. Ξεπεράστηκε αυτή η εποχή», είχε δηλώσει σε συνέντευξή του. 

28.10

Μάθιου Πέρι, 54. Αμερικανός ηθοποιός, ιδιαίτερα αγαπητός διεθνώς για τον ρόλο του Τσάντλερ Μπινγκ στην κωμική τηλεοπτική σειρά «Τα φιλαράκια».

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

10.11

Σπύρος Φωκάς, 86. Έλληνας ηθοποιός. Σε όλη την κινηματογραφική καριέρα του έπαιξε με επιτυχία σε πάνω από 30 ταινίες, οι περισσότερες στην Ιταλία και στις ΗΠΑ («Ο Ρόκο και τ’ αδέλφια του», «Το διαμάντι του Νείλου», «Ράμπο ΙΙΙ»). Έγινε ιδιαίτερα γνωστός και αγαπητός και από τις εμφανίσεις του σε γνωστά θέατρα του εξωτερικού. Σημαντική, τέλος, ήταν και η παρουσία του στην ελληνική τηλεόραση, όπου πρωταγωνίστησε σε πολλές κοινωνικές και δραματικές σειρές.

19.11

Ρόζαλιν Κάρτερ, 96. Αμερικανίδα συγγραφέας, ακτιβίστρια και πρώην Πρώτη Κυρία των ΗΠΑ ως σύζυγος του Τζίμι Κάρτερ. Κατά την προεδρία του συζύγου της (1977 – 1981), λάμβανε μέρος στις περισσότερες συνεδριάσεις του υπουργικού συμβουλίου. Προώθησε θέματα φεμινισμού, ανθρωπίνων δικαιωμάτων, φιλανθρωπίας, ψυχικής υγείας και υγειονομικής περίθαλψης. Χαρακτηριζόταν συχνά ως το «δεύτερο ισχυρότερο άτομο στις Ηνωμένες Πολιτείες», λόγω της επιρροής που ασκούσε.

29.11

Χένρι Κίσινγκερ, 100. Αμερικανός διπλωμάτης, που διετέλεσε σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας και υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ. Υπήρξε ο ιθύνων νους της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, αφήνοντας το αποτύπωμά του – μεταξύ άλλων - σε στρατιωτικές επιχειρήσεις σε Βιετνάμ και Καμπότζη, σε ανατροπές δημοκρατικών καθεστώτων όπως στην περίπτωση της Χιλής και την τουρκική στρατιωτική εισβολή στην Κύπρο. Ήταν ο αρχιτέκτονας της αμερικανοκινεζικής προσέγγισης που είχε στόχο να λειτουργήσει ως ανάχωμα στην τότε Σοβιετική Ένωση.

30.11

Βασίλης Βασιλικός, 89. Πολυμεταφρασμένος και κοσμοπολίτης Έλληνας λογοτέχνης, δημιουργός – μεταξύ πολλών άλλων βιβλίων - του περίφημου «Ζ» που έγινε ταινία από τον Κώστα Γαβρά, το οποίο αναφερόταν στη δολοφονία του βουλευτή της ΕΔΑ και ιατρού, Γρηγόρη Λαμπράκη. Ασχολήθηκε ενεργά με την πολιτική και ανέλαβε δημόσιες θέσεις ευθύνης.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

8.12

Ράιαν Ο’Νιλ, 82. Αμερικανός ηθοποιός, που πρωταγωνίστησε στις ταινίες «Love Story», «Μπάρι Λίντον» κ.ά.

12.12

Κώστας Νεστορίδης, 93. Έλληνας διεθνής επιθετικός, με ιδιαίτερα σημαντική προσφορά στην ΑΕΚ, την οποία αγάπησε λόγω και της δικής του προσφυγικής καταγωγής.

14.12

Γιώργος Τόλιος, 58. Έλληνας μουσικός και ντράμερ του ροκ συγκροτήματος «Τρύπες». Συμμετείχε στις ηχογραφήσεις όλων των δίσκων του συγκροτήματος εκτός από τον πρώτο. Μεγαλωμένος μέσα στα γήπεδα λόγω του πατέρα του, αρχηγού της Δόξας Δράμας τη δεκαετία του ‘50, ο Γιώργος στο δίλημμα ντράμερ ή ποδοσφαιριστής, έδωσε την ίδια απάντηση με τον αδερφό του, για να προκαλέσουν μια από τις πιο ενδιαφέρουσες συμπτώσεις στην ιστορία της ελληνικής μουσικής: δύο αδέρφια να κρατάνε τις μπαγκέτες στα δύο μεγαλύτερα ελληνικά ροκ γκρουπ. Όταν ο Γιώργος Τόλιος θα έβγαζε τον τρίτο του δίσκο με τις «Τρύπες», ο αδερφός του Πάνος θα έβγαζε τον πρώτο του με τα «Ξύλινα Σπαθιά», ενώ κατά καιρούς, ο ένας θα έπαιζε συμπληρωματικά κρουστά στην μπάντα του άλλου.